Afife Jale kimdir, nereli, kaç yaşında, hayatı ve tüm merak edilenler...

Afife Jale Kimdir?

Afife Jale ismi sahneye çıkan ilk Türk kadın tiyatro oyuncusu olması sebebiyle ünlenmiş ve tiyatro alanındaki başarıları ile günümüze kadar ününü korumuş bir isimdir. Türk tiyatrosu denildiğinde akla gelen ilk isimlerden biridir.

Afifle Jale nereli?

Afife Jale 1902 tarihinde İstanbul Kadıköy’de doğmuştur.

Annesinin ismi Methiye, babasının ismi de Hidayet’tir. Toplamda 3 kardeş olan Afife Jale’nin erkek kardeşinin adı Salah, kız kardeşinin adı da Behiye’dir.

Eğitim hayatı

İstanbul Kız Sanayi Mektebi’nde eğitim almıştır.

Türk ve Müslüman kadınlarının sahne almasının yasak olduğu dönemlerde 10 Kasım 1918 tarihinde Darülbedayi’nin tiyatro kursları için yaptığı sınava girmiştir. 

Yasak hala geçerliyken Darülbedayi, kursun sadece Müslüman kadınların olduğu özel gösterilerde yer alma şartıyla açılmıştır. 

Hayallerinde tiyatro sahnesinden inmeyen Afife Jale, Darülbedayi’ye seçilen beş kadından biridir.

Kabul edilen beş kadından üçü, sahneye çıkma cesareti gösteremediği için kursu bırakmıştır. 

Geride kalan iki kişiden biri Afife diğeri de Refika’dır. 1920 tarihine kadar stajyer kadroda bulunmuş, isteğinin zor olduğu bir süreçte tiyatroyu asla bırakmamıştır.

Mesleki kariyeri

13 Nisan 1919 yılında İstanbul’un Kadıköy ilçesi ‘Apollon Sineması’nda’ Hüseyin Suat’ın “Yamalar” adlı oyununun ilk gösteriminin gerçekleşmesi beklenirken ‘Emel’ karakterini ‘Eliza Binemeciyan’ isimli yabancı bir oyuncunun oynayacağına karar verilmiştir ancak Eliza Binemeciyan’ın ülkesine ansızın gitmesi nedeniyle oyuncu arayışı içerisine girilmiş ve üstün başarısı sayesinde seçilen oyuncu Afife Jale olmuştur.

Çok zorlu bir dönemin içerisine giren Afife Jale kaçmak ve kovalanmak ritüeline mecbur kalmıştır. 

“Tatlı Sır” adlı oyununda sahnedeyken polis tarafından basılmıştır. Kınar Hanım sayesinde bahçeden kaçan Afife Jale kurtulmayı başarmıştır. 

Ardından “Odalık” adlı bir oyunda sahne alırken tekrar baskına uğramış ve bu defa da makine odasına kaçarak kurtulmayı başarmıştır.

Üst üste düzenlenen baskınlardan kurtulmuş olsa da gerçekleşen son baskında yakalanmıştır. 

Babası da kızının kendini soktuğu durum nedeniyle evlatlıktan reddederek onun kötü bir kadın olduğunu düşünmüştür.

27 Şubat 1921′ de Darülbedayi’nin yönetim kuruluna “Müslüman kadınlar kesinlikle sahneye çıkmayacak.” yazısı gelmiştir. 

Bu bildiriden sonra Afife Jale’nin yaptığı ücretli görevine son verildi. Afife Jale bu olanlardan sonra tek başına kalmış olsa da sahneden asla vazgeçmemiştir.

Bu dönemde ciddi bir baş ağrısı yaşamıştır ve gittikçe ilerleyen bu hastalığına doktoru, morfin verilmesini uygun görmüş ve tedaviye başlamıştır.

Birkaç sene sonra Burhanettin Tepsi Kumpanyası ile Anadolu’da sahne almıştır.

Ardından Fikret Şadi’nin Milli Sahnesi ile birçok ilde temsiller vermiştir. 1923 tarihinde Cumhuriyet’in ilan edilmesi ile Türk kadınlarının sahne yasağı kaldırılmıştır. 

Özel hayatı

Morfine olan bağımlılığı süresince Afife Jale artık özgür kalmıştır. Ancak tedavi süresince ilerleyen hastalığı sebebiyle Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi’nde tedavi olmuştur.

Afife Jale 1928 tarihinde besteci Selahattin Pınar ile Kadıköy Kuşdili Çayırı’nda Hafız Burhan konserinde tanışmıştır. 

25 yaşlarında olan Afife Jale ve Selahattin Pınar 1929 tarihinde dünya evine girmiştir.

Afife Jale, zaman geçtikçe tiyatronun boşluğunu dolduracak hiçbir şey olmadığı fikriyle yeniden morfin tedavisine devam etmeyi seçmiştir ve bu tedaviden kimseye söz etmemiştir.

Bir gün Afife Jale odasında dinlenirken Selahattin Pınar şüphelenerek kapının anahtar deliğinden bakmıştır ve kendisine morfin enjekte ettiğini fark etmiştir.

Selahattin Pınar destek olmak amacıyla her zaman Afife Jale’nin yanında olmuştur. 

Bu süreçte kendisinin de morfin batağına düşeceğini fark etmiştir ve bu durum Afife Jale’yi son derece üzmüştür.

Afife Jale; “Terk et beni yoksa sende mahvolacaksın” diye eşine birçok kez yalvarmıştır. 

Selahattin Pınar ise 6 aydan sonra Afife Jale’yi mecburen terk emiştir.

Yalnız kalan Afife Jale, aş evlerinde yemek yemiştir ve parklarda yatmıştır. 

Bu sırada Selahattin Pınar, “Nereden Sevdim O Zalim Kadını”, “Anladım Sevmeyeceksin Beni Nazlı Çiçek” gibi en hüzünlü şarkılarını Afife Jale için yazmıştır.

Afife Jale, uyuşturucu batağından kurtulamamıştır ve Darülbedayi’den arkadaşlarının desteğiyle Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi’ne yatırılmıştır. 

24 Temmuz 1941 yılında daha 39 yaşındayken hastanenin morfinmanlar bölümünde hayatını kaybetmiştir.