Türkiye Uzay Ajansı Ankara'da kuruldu

Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile Türkiye Uzay Ajansı kurulmasına ilişkin karar Resmi Gazete'de yayımlandı.

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank,  konu ile alakalı verdiği demeçte, ''Uzay sanayinin güçlendirilmesi, uzay teknolojileri alanında ilmi altyapıların ve insan kaynağının geliştirilmesi,  imkânlılık ve yeteneklerin daha da artırılması için Türkiye Uzay Ajansı'nı kurduk."  şeklinde konuştu.

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının alakalı kuruluşu olan Türkiye Uzay Ajansı için bilgi veren Varank,  mevzubahis Ajansın uzay teknolojileriyle alakalı siyaset ve stratejileri belirleyeceğini kaydetti.

Bakan Varank: 20 yıllık rüya gerçek oldu...

Türkiye Uzay Ajansı'nın kurulmasıyla 20 yıllık rüyanın gerçek olduğunu vurgulayan Varank, "Bu kuruluş, dışa gayrimüstakil olmayan rekabetçi bir sanayinin geliştirilmesine yer hazırlayacak. Türkiye'nin milli çıkarları uzayda da gözetilecek."  açıklamasını yaptı.

Uzay sanayinin gelişmesi sebebiyle uzay ve havacılık alanında Türkiye'de oluşan kapasiteyi randımanlı bir biçimde kullanmak için koordinasyon sağlayacak ve denetleyecek bir yapıya gereksinim olduğuna dikkati çeken Varank, "Bu kuruluş, uzay teknolojileri alanında belirlenen esas siyaset ve stratejilerinin netice odaklı uygulanmasını sağlayacak."  şeklinde konuştu.

Varank, uydu, fırlatma araç ve sistemleri, hava araçları, simülatörler, uzay platformları dahil uzay ve havacılıkla alakalı her çeşitli ürün, teknoloji, sistem,  kuruluş, araç ve gereçlerin tasarımı, üretimi ve entegrasyonunun bir elden planlanabileceğini bildirerek, "Uzay Ajansı, 'Milli Teknoloji, Güçlü Sanayi' vizyonunu uzay ve havacılık alanında da başarı ile tatbik etmek için çalışacak." açıklamasında bulundu.

Ajansın milli ve milletlerarası ilişkileri yürütecek bir yapıda olacağını aktaran Varank,  sair uzay ajanslarıyla ikili ve çoklu iş birliklerinin geliştirileceğini, Türkiye'nin uzaydaki menfaatlerinin milletlerarası arenada korunacağını ifade etti.

Milli Uzay Programı hazırlanacak

Türkiye Uzay Ajansı, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının alakalı kuruluşu olarak konumlandırıldı. Tüzel kişiliğe sahip ajansın idari ve mali özerkliği ve özel bütçesi olacak. Ajans merkezi olarak faaliyetlerini Ankara'da yürütecek.

Ajans, Cumhurbaşkanlığı tarafından belirlenen politikalar doğrultusunda Milli Uzay Programı'nı,  maksat ve öncelikleri ortaya koymak için da önemli planlar hazırlayacak.

Ajansın görevleri arasında, "Uzaya hür erişme olanağı sağlayacak kuruluş ve teknolojilerin kazanılması" yer alacak. Ajans, uzay araçları ve uzay yer sistemlerine ilişkin milli egemenlik kapsamındaki hakların kullanımına karar verecek.

Ticari,  ilmi ve inceleme- ihya etme amaçlı uzay operasyonları ile insanlı veyahut insansız uzaya erişme çalışmalarını yürütecek ajans, uzay ve hava aracı tasarlayabilecek.

TÜBİTAK UZAY'ın gelirinin yüzde 20'si ajansa aktarılacak. Ajans, yabancı personel de çalıştırabilecek. Havacılık ve Uzay Teknolojileri Genel Müdürlüğü kapatılacak.

Uzayın keşfine dair operasyonlar gerçekleştirecek

Ajansın görevleri arasında, uzay yer istasyonlarının işletilmesine dair mukavele imzalama, uzay yer istasyonları arasında koordinasyonu sağlama bulunacak. Türkiye'nin uzaya dair hak ve menfaatlerinin korunması ve teminat altına alınması için milli ve milletlerarası kuruluşlarla koordinasyonunu yürütecek. TÜBİTAK UZAY Enstitüsü, TAI, ROKETSAN, TÜRKSAT gibi kurumların uzayla alakalı projeleri Türkiye Uzak Ajansı tarafından koordine edilecek.

Uluslararası anlaşmalar uyarınca uzaya fırlatılan nesnelerin kayıtlarını devlet adına tutacak, Birleşmiş Milletler nezdinde tescil işlemlerini gerçekleştirecek veyahut tescil işlemlerini yapmak üzere yetkilendirmede bulunacak.

Ticari,  ilmi ve inceleme- ihya etme amaçlı uzay operasyonlarıyla insanlı veyahut insansız uzaya erişme ve uzayın keşfine dair operasyonları yaptıracak veyahut yapılmasını koordine edecek.

Uydu, fırlatma araç ve sistemleri, hava araçları, simülatörler, uzay platformları dahil uzay ve havacılıkla alakalı her çeşitli ürün, teknoloji, sistem,  kuruluş, araç ve gereçlerin tasarımı, üretimi, entegrasyonu ve gerekli testlerinin yapılmasını elde etmek için plan, proje ve çalışmaları yapacak.

Türkiye'nin sahip olduğu kritik uzay ve havacılık teknolojilerinin ihracına ilişkin usul ve esasları,  alakalı kuruluş ve kuruluşlarla koordineli olarak belirleyecek. Deneysel amaçlı uzay ve hava araçları, uzay ve yer sistemleri, alt sistemler,  takım ve bileşenlerin geliştirilmesine, uzayın keşfine dair araştırmalar yaptıracak.

Ajans, uzay ve havacılık bilimi ve teknolojileri alanındaki Ar-Ge ihtiyaçlarını karşılamak üzere TÜBİTAK programları üzerinden proje ve burs çağrılarına çıkacak.

Türkiye Uzay Ajansı'nın İdari ve mali özerkliği bulunacak

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan imzasıyla yayımlanan kararla, Türkiye Uzay Ajansının kurum,  vazife ve yetkilerine ilişkin usul ve esaslar düzenlendi.

Kararnamede belirlenen vazife ve yetkileri yerine sağlamak üzere idari ve mali özerkliği ile özel bütçeye sahip olacak Ajans, Cumhurbaşkanınca belirlenen politikalar doğrultusunda "Milli Uzay Programı"nın hazırlanarak hayata geçirilmesi için icraat yürütecek.

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile alakalı olacak Ajans, uzay ve havacılık bilimi ve teknolojilerine ilişkin orta ve uzun vadeli amaçları,  esas ilke ve yaklaşımları,  erek ve öncelikleri, performans ölçütlerini, bunlara ulaşmak için izlenecek yöntemler ile kaynak dağılımlarını da içeren önemli planlar hazırlayacak.

Türkiye Uzay Ajansının görevleri arasında rekabetçi bir uzay ve havacılık sanayinin geliştirilmesi, toplumun refahı ve milli menfaatler doğrultusunda uzay ve havacılık teknolojilerinin kullanımının yaygınlaştırılması, uzay ve havacılık teknolojileri alanında ilmi ve teknolojik altyapıların ve insan kaynaklarının geliştirilmesi,  imkânlılık ve yeteneklerin artırılması, uzaya hür erişme olanağı sağlayacak kuruluş ve teknolojilerin kazanılması, uzay ve havacılık bilimi ve teknolojileri alanındaki ihtisas ve bilgi birikiminden milli sanayinin öteki sektörlerinin de yararlanabilmesi için gerekli çalışmaların yapılması bulunuyor.

Ulusal çerçevede ve Uluslararası Telekomünikasyon Birliği (ITU) nezdinde yürütülmekte olan spektrum ve yörünge tahsis ve koordinasyon faaliyetleri ile Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu tarafından yürütülmekte olan görevler hariç olmak üzere uzay araçları ve uzay yer sistemlerine ilişkin milli egemenlik kapsamındaki hakların kullanımına karar vermeye yetkili olacak Ajans, bu hakların yönetimi ve kullandırılmasına ilişkin usul ve esasları belirleyerek, bu haklarla alakalı milli yükümlülüklerin gereklerini yerine getirecek.